BS 25999 İş Sürekliliği Standardı’nı geliştiren, yayınlayan kuruluş olma sıfatımızla, İş Sürekliliği’ne ilişkin bilincin geliştirilmesi ve standardın anlaşılması, yaygınlaştırılması konusunda emek veriyor, bu doğrultuda sarf edilen tüm çabaları da saygıyla karşılıyoruz. Sn. Özgüven Saymaz'ın bu çalışmasının sadece konuyla yeni ilgilenmeye başlayan kişi veya kurumlara değil hâlihazırda profesyonel olarak uygulayıcı konumundaki herkese hitap edecek, öğretici, geliştirici bir tecrübe paylaşımı olduğuna ve BS 25999 Standardı’nın anlaşılması ve doğru yorumlanmasında örnek bir kaynak oluşturacağına inanıyorum.
Özlem Kırlangıç Ünsal
Genel Müdür/Country Manager
BSI Türkiye
Günümüzde firmalar o kadar çok risk ve tehditle karşı karşıyadır ki, iş sürekliliğine ilişkin yaptıkları her çalışmayı stratejik bir yatırım olarak görmek gerekir. Elinizdeki kitap içsel ve dışsal tehditlerden korunmak ve bu anlamda yatırım yapmak için rehber olacak nitelikte bilgiler içeriyor
Dr. Mahmut Demirkan
Yönetim Danışmanı
İş esnekliği bir kurumun iş operasyonlarının sürekliliğini sağlama, daha güvenilir bir iş ortağı olma ve büyüme amacıyla, risklere olduğu kadar fırsatlara da hızlı bir şekilde müdahale etme ve uyum sağlama yeteneğidir. İş esnekliği, geleneksel felaket kurtarmadan çok daha fazlasını kapsamaktadır. İş esnekliği bünyesinde yer alan iş sürekliliği, operasyonel kullanılabilirlik ve felaket kurtarmanın yanı sıra, beceri ve kaynakları, tesisleri, düzenleyicilerle uyumluluğu, güvenlik ve gizliliği de içermektedir. Tüm bu disiplinler, bir kuruluşun iş operasyonlarının sürekliliğini sağlarken, risklere ve fırsatlara hızlıca müdahale etme ve uyum sağlama yeteneği için kritiklik arz etmektedir.
Bu kitap iş sürekliliğini bir yönetim sistemi olarak ele almakta olup, etkin ve verimli işleyen bir yönetim sisteminde olması gereken temel özelliklerden başlayıp belgelendirme sürecine kadar geçen aşamada iş sürekliliği yönetimi kapsamında yapılması gereken tüm süreçleri ve konuları içermekte, konuları teorisi ve pratiğiyle ele almaktadır. İş sürekliliği yönetim sistemi hakkında ilk Türkçe yayın olması sebebiyle okurlara fayda sağlayacağı ve önemli ölçüde yön göstereceği kanaatindeyim.
Tekin Ergür
Yunus Tekstil, Kurucu Ortak ve Genel Müdür
İş sürekliliği ülkemizde önemi yeni fark edilen bir alan. Hep riskler üzerinde durduk, modeller ürettik, ölçtük. Aslında fark ettik ki iş sürekliliği riskten korunmak için operasyonel adımlar atan, proactive davranan bir planlama, risk yönetiminin vazgeçilmez bir parçası. İşin pratiğini bilmek, yapmak ve yapandan dinlemek her zaman bir adım önde başlamak demek. Kitabı okuduğunuzda bu bilince sahip ve iş sürekliliği yapılanmasını kurmuş bir takım liderinin konuya bakışını göreceksiniz. İlkler her zaman zordur, Sayın Saymaz bu alanda ilkleri yaptı.
Sayfa: 247 Hamur: 1. hamur ISBN: Boyut: 14x21 Baskı Tarihi: Mart 2012 Özgün Dili: Türkçe
Kitabın İçinden GİRİŞ
Günümüz iş dünyasında yaşanan yoğun rekabet, teknik, operasyonel ve üretimdeki gelişmeler, fırsatları ve tehditleri beraberinde getirmektedir. Bununla birlikte, firmalar tüm paydaşlarına (müşteriler, kamu otoriteleri, hissedarlar, ortaklar, yatırımcılar, çalışanlar, tedarikçiler, toplum vb.) tehditlerin olaya dönüşmesi karşısında hizmet sürekliliğinin sağlanacağı, firmanın piyasa değerinin ve itibarının korunacağı konusunda güvence sağlamak zorundadır. Paydaşların beklentileri ve gereksinimleri doğrultusunda bakıldığında firmaların, olağanüstü durumlarda yürütülecek faaliyetlere ilişkin hareket tarzını belirlemeye yönelik ve olağanüstü durumlarda iş sürekliliğinin sağlanabileceğine güvence teşkil eden İş Sürekliliği Yönetim Sistemi oluşturmaları bir zorunluluk haline gelmektedir. Her firma, farkındalık seviyesi ölçüsünde kendi yapısına ve ihtiyaçlarına uygun bir iş sürekliliği planına sahiptir. Bu planlar, “acil durum planı”, “kriz yönetim planı”, “hizmet/iş sürekliliği planı”, “iş kurtarma planı”, “felaket kurtarma planı” şeklinde birçok farklı isimle adlandırılabilmektedir. Her ne kadar farklı isimlerle anılsa ve içeriklerinde birtakım farklar olsa dahi temelde bu planların amaçları aynıdır. Bu planların ana amacı; türü ve sebebi ne olursa olsun firmanın paydaşlarına sunmuş olduğu ürün ve hizmetlerde aksamaya sebebiyet verecek herhangi bir olay karşısında; İşlerin kesintiye uğramadan asgari ve kabul edilebilir bir seviyede sürdürülebilmesi, Kesinti yaşanması durumunda ise en kısa sürede işlerin yürütülebilmesine yönelik hareket tarzını belirleyen, dokümante edilmiş bir yöntem oluşturmak ve bunun sürekliliğini sağlamaktır. İş sürekliliği, firma var oldukça sürekli ve sistematik çalışma gerektiren bir içeriğe sahiptir. İş sürekliliği yönetimine ilişkin planların hazırlanması konusunda projeler yapılabilir ve yapılmalıdır da, ancak iş sürekliliği yönetimi bir veya birkaç projelik ve proje sonunda bir sonraki projeye kadar kenara konulacak bir çalışma değildir. Onun için iş sürekliliği bir yönetim sistemi olarak görülmeli ve firmanın iş yapış tarzının içerisine entegre edilerek yönetim anlayışının bir parçası haline getirilmelidir. Bu kitapta iş sürekliliği ulusal ve uluslararası standartlar, yasal düzenlemeler, iyi uygulamalar ve deneyimler çerçevesinde ele alınmakta olup, iş sürekliliğinin yönetim sistemi bakış açısıyla nasıl kurulacağı, var olan sistemin nasıl geliştirileceği ve yönetileceğine ilişkin örnek bir yöntem anlatılmaktadır. Amaç; okuyucuların bilgi ve becerilerini firmalarında İSYS kurulumunu başlatabilecek veya var olan sistemlerini iyileştirebilecek düzeye gelmesine katkı sağlamak ve bu doğrultudaki yetkinlik seviyelerini arttırmaktır. Bu kitap, iş sürekliliği yönetim sisteminin dış kaynak kullanılmadan, firma içinden kurulacak bir ekip tarafından yürütülecek projede, uygulayıcılara kılavuzluk edecek bilgileri içerecek şekilde yazılmıştır. Okurlar, kitabı bölüm sırasıyla uygulayıp, ekler bölümünde verilen örnek formları (örnek şablonlar) kendilerine uyarladıklarında hem etkin bir iş sürekliliği yönetim sistemi için gerekli temelleri oluşturmuş, hem de BS 25999 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi (ileride olacak İSO standardını da kapsamaktadır) sertifikasyon sürecine hazır hale gelmiş olacaklardır. Etkin ve verimli bir iş sürekliliği yönetim sisteminin kurulması ve işletilmesi için, BS 25999 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi Standardı’nın ve Uluslararası İş Sürekliliği Enstitüsü İş Sürekliliği Yönetim Kılavuzunun referans alınmasında fayda vardır. Bu çalışmada da şu standartlar ve yasal gereklilikler temel referans olarak alınmıştır:
Standartlar: BS 25999 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi Uluslararası İş Sürekliliği Enstitüsü İş Sürekliliği Yönetim Kılavuzu COBİT (Bilgi Teknolojileri İçin Kontrol Hedefi)-DS 4 İş Sürekliliğinin Sağlanması
Yasal Düzenlemeler: BDDK tarafından yayınlanan “İç Sistemler Yönetmeliği” BDDK tarafından yayınlanan “Bankalarda Bilgi Sistemleri Yönetiminde Esas Alınacak İlkelere İlişkin Tebliğ” BDDK tarafından yayınlanan “ Bankaların Destek Hizmeti Almalarına İlişkin Yönetmelik” İş sağlığı ve iş güvenliği tüzüğü ve ilgili yönetmelikler
Bu doğrultuda yeri geldikçe örnekler (form, şablon ve içerik) üç farklı sektördeki firmaların süreçleri dikkate alınarak uyarlanmıştır:
Bilgi teknolojileri (BT) bağımlılığının ve öneminin yüksek olduğu finans (banka) sektöründen, BT ve Makine-Teçhizat bağımlılığının dengeli önemde olduğu sağlık (hastane) sektöründen, Makine-Teçhizat bağımlılığı ve öneminin yüksek olduğu imalat (tekstil) sektöründen.
Kitap, üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde yönetim sistemlerinin temelini oluşturan yönetim teknikleri özet olarak ele alınmıştır. İkinci bölümde iş sürekliliği yönetim sisteminin teorik temelleri anlatılmaktadır. Üçüncü bölümde ise iş sürekliliğinin nasıl uygulanması gerektiği örnekler yardımıyla anlatılmaktadır. Eklerde ise iş sürekliliği yönetim sistemini kurarken veya mevcut sistemi geliştirirken kullanılabilecek, daha önce uygulanmış ve başarılı olmuş örnek uygulama formları ve şablonları yer almaktadır. Bölümler aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınarak, yalın ve temel gereklilikler çerçevesinde anlatılmaya çalışılmıştır:
Konunun ne olduğu, kapsam ve içeriği Konunun önemi, amacı ve ilişkide olduğu diğer ISY süreçleri Konuya ilişkin başarı faktörleri ve dikkat edilmesi gereken temel hususlar ve gereklilikler Konunun nasıl uygulanacağı, dokümante edileceği ve buna ilişkin örnekler
Bu çalışma uygulamada sektörden sektöre ve firmadan firmaya farklar olmasına rağmen reel sektörde ve hizmet sektöründe uygulanmış ve başarılı olmuş örnek çalışmalar analiz edilerek hazırlanmıştır. Örnekler ve şablonlarla teori ile pratik arasında köprü kurularak konunun davranışa dönüştürülmesi sağlanmaya çalışılmaktadır. İhtiyaçlar değiştikçe uygulamanın da değişmesi kaçınılmazdır. Bu nedenle kitabı ileride oluşacak uygulama farklılıkları ve ihtiyaçlar doğrultusunda güncelleyip geliştirmeye devam edeceğim. Bu yönde okuyucuların geri bildirimleri benim için son derece önemli ve değerli olup, her bir geri bildirim titizlikle değerlendirilerek yeni baskılarda o konulara da değinilecektir. Bu kitapta yer alan tüm konulara ilişkin daha fazla detaylı bilgiye ve örnek dokümanlara “www.kaizenakademi.com” adresinden ulaşabilirsiniz. Ayrıca kitaba ilişkin yorumlarınızı ve her türlü geri bildirimlerinizi bu adresteki iletişim formu aracılığı ile veya “ozguven.saymaz@kaizenakademi.com” mail adresine yapabilirsiniz. Bu çalışmanın hazırlanmasında her türlü desteğini esirgemeyen Yunus Tekstil’in kurucu ortağı ve genel müdürü Tekin Ergür’e, her bölümü okuyup yorumlar yaparak katkı sağlayan takım arkadaşlarım Selin Selimoğlu, Serdal Mutlu, Adnan Bostancıoğlu, Jale Doğu, Bilge Baydemir, Ceyhun Koç ve kitabı okuyarak önemli yönlendirmeler yapan Dr. Mahmut Demirkan’a, Bank Asya’da BT’den sorumlu genel müdür yardımcısı Ali Tuğlu’ya ve yöneticim Abdurrahman Köse’ye çok teşekkür ederim.
1. BÖLÜM
ETKİN BİR YÖNETİM SİSTEMİNİN TEMEL UNSURLARI
Başarılı olmuş firmalar ve yönetim sistemleri incelenip analiz edildiğinde her firmada aynı isimle anılmasa da şu sekiz temel yönetim tekniğinin bir arada ve birbirleriyle etkileşim halinde uygulandığını görmek mümkündür:
Süreç yönetimi, P-U-K-Ö yaklaşımı, Performans ve hedef yönetimi Kurumsal risk yönetimi Etkili iletişim Takım çalışması Hafıza yönetimi Sistem yaklaşımı
Firmalar farklı isimler ve tanımlar altında olsa da, farkında olarak veya farkında olmayarak uygulasalar dahi bu sekiz yönetim tekniğini fiilen gerçekleştirmektedirler. Bu tekniklerin uygulanmasında yaşanacak aksamalar hedeflerin gerçekleştirilememesi riskini doğurabilmektedir. Bundan dolayıdır ki bu tekniklerin bilinçli ve etkin bir şekilde uygulanması son derece önemlidir. İş sürekliliğinin bir yönetim sistemi haline getirilip, amaçlara ulaşmada bir yönetim aracı olarak uygulanabilmesi için bu teknik ve yönetim yaklaşımlarının rolü büyüktür. Bu bakımdan iş sürekliliği yönetim sisteminin hem iyi anlaşılabilmesi hem de etkin bir şekilde uygulanabilmesi için öncelikli olarak bu teknik ve yaklaşımların kısaca açıklanmasına çalışılacaktır.
Cağaloğlu: (212) 528 3314 | Kadıköy: (216) 550 5078 | Ankara: (312) 439 7487 | 
Kitap Kulübü
