|
Financial Times, 1997 yılında bir yarışma düzenler. Ekonomist Richard Thaler tarafından hazırlanan yarışma şöyledir: Okuyuculardan 0 ile 100 arasında bir sayı seçmeleri istenir. Seçilen sayıların ortalamasının 2/3’üne en yakın olan sayıyı tahmin eden yarışmayı kazanacaktır. Gazete soruyu biraz daha açıklamak için bir örnek verir: Örneğin yarışmaya 5 kişinin katıldığını ve seçilen sayıların 10, 20, 30, 40 ve 50 olduğunu varsayalım. Bu durumda ortalama 30 olacak ve 30’un 2/3’ü 20 olduğundan, 20 sayısını seçen kazanacaktır. Oyundaki en önemli nokta, eğer kazanmak istiyorsanız diğer oyuncuların nasıl düşündüğünü bilmeniz gerektiği hususudur. Eğer herkesin 20’yi seçeceğini düşünüyorsanız kazanmak için 20’nin 2/3’ü olan 14’ü seçmeniz gerekiyor. Peki ya herkes sizin gibi düşünür ve 14’ü seçerse? Bu durumda kazanmanız için 10’u seçmeniz gerekecektir. Bu şekilde düşünmeye devam ettiğiniz sürece sonunda kazanmanız için 1’i seçmeniz gerektiği düşüncesine ulaşırsınız. Fakat böyle bir yarışmada herkesin 1’i seçmeyeceği açıktır. Peki, öyleyse kazanmak için nasıl düşünülmeli? Yarışmada kazanan rakam 13’tür... Nasıl olmuştur da 13 kazanmıştır? , Eğer kazanan rakam 1 olsaydı hiç kimse hata yapmamış olacaktı. Dolayısıyla da herkes kazanacaktı. 13 kazandığına göre birçok insan hata yapmış demektir…
2007 yılında başlayan ve etkileri halen devam eden global finansal krizde hata nerede ve kim tarafından yapılmıştı?.. Suçlu kimdi?.. Hangi delilleri bırakmıştı?..
|